Engellilere Uygun Web Sayfası Tasarlamak

Bilgisayarın günlük yaşamı çok kolaylaştırdığı ve insanlar arasında -nerede olurlarsa olsunlar- iletişimi sağladığı hiç kimsenin yadsıyamayacağı bir gerçektir. Bu dünya üzerinde yaşayan herkesin aynı koşullardan yararlanması, azınlıkta kalan kitlelerin de (görme engelliler gibi) bilişim dünyasına dahil olabilmesi için, bilişim teknolojilerinde gerekli ayarlamaların yapılması ve görme engellilere yönelik mevcut bilişim imkanlarının kullanımının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Ancak bu şekilde görme engelliler için eğitim, özgürlük, özgüven ve iş yapabilirlik kapıları sonua kadar açılabilecektir.

Bilgisayar ve internetin, bir görme engelli için bilgiye bağımsız erişim, istihdam, kendi ayakları üzerinde durabilmek anlamına geldiği, düşünülürse konunun ne derece önemli olduğu daha rahat anlaşılacaktır.

Bir görme engelli bilgisayarcı (bilgi için: http://korler.bilkent.edu.tr bkz.) web sayfalarında dolaşırken sayfalarda bulunan görüntülü sayfalardan faydalanamaz. Bu sayfalardan faydalanabilmesi için :

1- Linklerde kullanılan gif, jpg gibi dosyaların alt-txt, hedef bölümleri açıklayıcı bilgi içermelidir veya kullanılan sayfa resim dosyasıysa bir text bölümünün de hazırlanması gerekmektedir.

2- Bir sayfaya link verilirken sadece bir kelimeye değilde anlaşılacak bir kelimeler dizisine link verilmesi gerekrnektedir. Görme engelli bilgisayarcı bilgisayarı son derece gelişmiş özel bir yazılımla kullanmaktadır. Yazılım, ekranda bulunan tanımlanmış görüntü, txt gibi unsurları sese çevirerek görme engelli kişiye ses aracılığıyla ulaştırmaktadır. Örneğin: ''daha ayrıntılı bilgi için -tıklayınız-'' dendiğinde sadece tıklayınız kelimesi Iink olarak verildiğinde görme engelli burada sadece ''tıklayınız''ı duyacaktır. Bu da onun ne yapacağı konusunda bilgisiz kalması anlamına gelmektedir.

3- Web sayfalarının görme engellilere uygun olup olmadığını TBD Görme Engelliler için Bilişim çaılşma Grubu ile görüşerek sayfaları uygun hale getirebilirsiniz. Ya da http://bobby.cast.org/bobby/html adresine giderek sitenizin adresini yazarak bu site tarafından incelenmesini (ücretsiz) sağlayarak neleri ekleyeceğiniz veya nereleri düzelteceğiniz konusunda bilgi edinebilirsiniz.

4- Flash ile hazırlanan sayfaların kesinlikle flashtan arındırılmış bir html/asp/xml/php... text sayfasının da olması gereklidir.

Flash içeren sayfalar görme engelli bilgisayar kullanıcısı tarafından algılanması ya imkansız olmakta ya da kısmen olmaktadır. Bu nedenle flashsız bir sayfanın da ya da flashı atla bölümünün de kesinlikle olması gerekmektedir. Bu mümkün değilse kullanılan düğmelerin anlaşılır etiketi konulmalıdır.

5- Görme engelliler tarafından kullanılan program, flash, java, grafik gibi özelliklerin kul!anılmasıyla hazırlanan web sayfalarını ve yazılımları kısmen seslendirebilmektedir ya da seslendirememektedir. Geliştirilmiş en gelişmiş program olan JAWS 4.05 programının demo versiyonuna: http://www.hj.com/ adresinden ücretsiz olarak ulaşabilirsiniz. Böylece web sitenizin sayfalarının görme engelliler tarafından kolay kullanılıp kullanılamadığını test edebilirsiniz.

6- Hazırlanan sayfalar veya yazılımlar, herhangi bir şekilde fare yardımı olmadan klavyenin tuşlarını kullanarak da sayfa üzerinde bulunan düğmelere klavye yardımıyla ulaşılabilecek şekilde olmalıdır. ''Sekme'', tuşuyla ya da kısa yol tuşlarıyla web sayfası üzerinde düğmelere ulaşılabilmeli. Ayrıca link ve düğmelerin alt-txt ve hedef kısımlarına linkin ya da düğmenin anlaşılır adı yazılmalıdır.

7- Kullanılan tarayıcının resim gösterme bölümleri kapatı!dığında hazırladığınız sayfa içerdiği metinlerle kullanılabilir olmalıdır. Eğer bu mümkün değilse bu sayfaların alternatif metın sürümü hazırlanmalıdır.

Görme engelli bilgisayar kullanıcısının dünyaya açılan kapısı olan intenetin, görme engelli bilgisayarcıların kullanımına en uygun hale getirilmesi bir zorunluluktur. Ancak bu yolla bilgiye ulaşımı daha da kolaylaşacaktır.