Pardus

İnsanların bilgisayarı Windows sandığı, hemen hemen bütün yeni alınan bilgisayarlarda seçme hakkı verilmeden 200-300 dolara Windows işletim sisteminin birlikte satıldığı, kamu kurumlarının kaynak kodları kapalı yabancı bir işletim sistemine milyonlarca dolar para verdiği bir ülkede Pardus gibi bir proje kesinlikle önemli projeler arasında sayılmalıdır. Pardus, TÜBİTAK-BİLGEM (Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi) bünyesinde 2003'ten beri geliştirilen Linux tabanlı bir işletim sistemi projesidir. Linux dağıtımı olduğundan da tahmin edileceği üzere açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsizdir. Pardus, ismini Anadolu Parsı’nın latincesinden "Panthera Pardus Saxicolor" almaktadır.

Pardus işletim sistemi, öncelikli olarak Türk ev kullanıcıları göz önünde tutularak geliştirilmektedir. Herkesin kullanımına uygun, kurulumu ve kullanması son derece kolaydır. Sisteme gelecek saldırılara karşı güvenli ve virüs sıkıntısı bulunmamaktadır. Herhangi bir sorun yaşanması halinde ise topluluk siteleri başta olmak üzere pek çok yerden rahatlıkla, Türkçe olarak ve ücretsiz bir şekilde destek almak mümkündür. Bu yollarla daha önce aynı sorunu yaşamış kişilerle de iletişim kurulabilmektedir. Buna karşın zaman zaman topluluk desteği de yetersiz kalabilmektedir. Bu durumda ise imdadınıza yabancı siteler yetişmektedir.

Pardus’ta bütünleşik olarak yer alan KDE pencere yöneticisi ile görsel açıdan çok zengin ve yüksek oranda kişiselleştirme imkanı sunan bir masaüstü deneyimi sunulmaktadır. Kişiselleştirme açısından rakipsiz denilebilecek düzeyde olan bu pencere yöneticisi ile tüm sistem ve her uygulama yüksek oranda kişiselleştirilebilmektedir.

Ofis ve çokluortam uygulamaları başta olmak üzere bir çok temel yazılım kurulumla birlikte yüklenmekte ve tüm donanım kendiliğinden hazır hale getirilmektedir. Bu sayede kurulumdan sonra "tam" bir işletim sistemi kullanımı sağlanmaktadır. Donanım tanıtma ve sürücü bulma sıkıntısı yok denecek kadar azdır özellikle yazıcı ve tarayıcı gibi çevre birimleri bilgisayara bağlandığında ayarları otomatik olarak yapılıp hazır hale getirilerek kullanım kolaylığı sağlanmaktadır.

Yeni program yüklemek, yüklü programları görmek, kaldırmak, güncelleme yapmak için kullanılan PISI programı sayesinde bütün bu işlemleri yapmak çok kolaylaştırılmıştır. Ancak yazılım deposu, program sayısı ve güncellik açısından özellikle diğer Linux dağıtımlarıyla kıyaslandığında zayıf kalmaktadır. Bu sorunun ise tek çözümü harici olarak yazılımı indirip kurmaktan geçmektedir. Windows üzerinde çalışan pek çok yazılım ise, depoda yer alan WINE ve PlayOnLinux gibi uygulamalarla rahatlıkla kurulup kullanılabilmektedir.

Pardus, geliştirilirken öncelikle Türk kullanıcılar göz önüne alınmış olsa da 10'dan fazla dilde kullanılabilmektedir. Bu sayede bir Türk ürünü bir nevi yurtdışına ihraç edilmektedir. Kuşkusuz Pardus, açık kaynak kodlu ücretsiz bir işletim sistemi olduğundan bu ihracat ekonomik anlamda değil, bilgi anlamında bir ihracattır. Pardus, yurtdışında da Türkiye için bir övünç kaynağıdır.

Pardus'un bir devlet kurumu tarafından gelişitiriliyor olması projenin devamı açısından büyük bir güvence sağlamakta ve ekonomik anlamda da ciddi bir katkı sağlamaktadır. Bu destek, sağladığı faydaların yanında "devletin bireyi izleme olanağı" sağlaması bakımından da bir takım çekincelere neden olmaktadır. Ancak işletim sisteminin açık kaynak kodlu olması bu tür çekinceleri fazlasıyla gidermektedir. Öte yandan değinmek ve karşılaştırmak gerekirse Windows, hem Amerika kökenli yabancı bir firmanın ürünüdür hem de kaynak kodları kapalıdır.

2011 yılının sonlarından itibaren proje duraklama dönemine girmiş olsa da salt topluluk tarafından çıkarılan ilk sürüm olma özelliğini taşıyan Pardus 2011.3 Anka sürümü 2012 yılının ortalarında kullanıma sunulmuştur. Ancak bir yenilik getirmeyen sadece yazılımların güncellenmesi amacı taşıyan bu sürüm Pardus kullanımı oranındaki düşüşü durdurup tekrar yaygınlaşmaya başlamasına yetmemiştir. TUBİTAK ve geliştiriciler arasında yapılan çeşitli toplantılara rağmen projenin geleceği belirsizliğini korumuştur. Ancak buna karşın Pardus’un özellikle Kurumsal sürümü pek çok Kamu Kurumunda kullanılmaya devam etmektedir.